Kazanie na XXIX Niedzielę Zw. (22 X 2023 r.)

WOLA 20 X 2023 r.

Uchwałą Sejmu RP w dniu 13-go stycznia 2023 roku obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar  Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku. 2-go października tego roku w Starogardzie Gdańskim, na murze ogrodzenia więzienia odsłonięto tablicę z napisem: Pamięci około 30. tysięcy niewinnych Ofiar Zbrodni Pomorskiej zamordowanych od pierwszych tygodni II wojny światowej przez niemieckie oddziały eksterminacyjne, a często przez swoich niemieckich sąsiadów, członków Selbstschutzu w ramach „umacniania niemczyzny na wschodzie”. Nauczycielom, księżom, urzędnikom, elicie polskiej społeczności wywożonej podczas krwawej jesieni 1939 roku ze starogardzkiego więzienia na śmierć do Lasu Szpęgawskiego. Umierali za to tylko, że byli Polakami wiernymi swej Ojczyźnie do końca. Nigdy o was nie zapomnimy! Boże, chroń Polskę”.

W ostatnim zdaniu, zamieszczonym na wspomnianej tablicy, odsłoniętej ostatnio w Starogardzie Gdańskim, czytamy: Nigdy o was nie zapomnimy. Dlatego 20 X br. po raz kolejny spotykaliśmy się w Woli niedaleko Pelplina przy krzyżu (postawionym tu w czerwcu 2011 roku), gdzie 20-go października 1939 roku zostali rozstrzelani przez Niemców trzej kapłani: ks. Teodor Borowski – proboszcz z Wielkiego Garca, ks. Alojzy Deja – proboszcz z Nowej Cerkwi koło Pelplina i ks. Jan Bogdański – prefekt Collegium Marianum z Pelplina.

Decyzję o wojnie z Polską Hitler podjął już w lutym 1939 roku. Pod koniec marca 1939 roku został opracowany plan ataku na Polskę, zakładający m.in. uzyskanie połączenia lądowego z Prusami Wschodnimi przez polskie Pomorze. Od maja przygotowywano listy z nazwiskami Polaków, którzy mieli być zatrzymani po wkroczeniu armii niemieckiej do Polski. W końcu sierpnia 1939 roku sformowano grupy operacyjne Służby i Policji Bezpieczeństwa (Einsatzgruppen), które liczyły ok. 3 tys. członków. Ich zadaniem była eksterminacja polskich elit. Szczególną rolę w aparacie terroru na Pomorzu Gdańskim odegrali miejscowi Niemcy (o których na tablicy
w Starogardzie Gd. czytamy: sąsiedzi) działający pod nadzorem SS. Na początku września 1939 roku zaczęły tam powstawać lokalne oddziały niemieckiej straży obywatelskiej złożone z folksdojczów. Tylko formalnie miały charakter obronny, a de facto służyły do załatwiania osobistych porachunków z polskimi sąsiadami. Tak było np. w Wielkim Garcu, gdzie niemieccy sąsiedzi rozprawili się z miejscowymi gospodarzami Janem Ryszkowskim i Józefem Kowalskim. Na początku września Adolf Hitler z Heinrichem Himmlerem podjęli decyzję o powołaniu w okupowanej Polsce organizacji Volksdetscher Selbstschutz (inaczej: Samoobrona Etnicznych Niemców), składającej się
z obywateli niemieckich pochodzenia polskiego. Rzeczywistym celem organizacji okazała się eksterminacja polskiej ludności cywilnej. Do Selbstschutzu wstąpiło 120 tys. etnicznych Niemców, w tym 38 tys. na Pomorzu i Kujawach.

Niemiecka technika zabijania ludności cywilnej polegała na uwięzieniu Polaków w aresztach i punktach zbiorczych. W Starogardzie Gdańskim we wspomnianym więzieniu, średniowiecznej Baszcie Gdańskiej, synagodze żydowskiej (miejscu kaźni Żydów starogardzkich), tymczasowym obozie w Skórczu (tu jesienią 1939 roku zgromadzono ok. sześćdziesięciu nauczycieli). We wszystkich tych miejscach następowała następnie selekcja zatrzymanych, bito ich i niewiarygodnie torturowano. Następnie wybierano miejsca na egzekucje, jak: lasy (przykładem Las Szpęgawski k. Starogardu Gd., Las Piaśnicki k. Wejherowa, Las Rybieniecki k. Chełmna), żwirownie (przykładem: Mniszek opodal Grudziądza), Doliny Śmierci (przykładem: Rudzki Most k. Tucholi, Fordon niedaleko Bydgoszczy, Igły pod Chojnicami). Innym miejscem były: Koszary Wojskowe w Tczewie, gdzie 20 X 1939 r. zostało zamordowanych 17. kapłanów z Pelplina (prawdopodobnie z trzema kapłanami nie zdążono na transport jadący z Pelplina do koszar wojskowych w Tczewie i rozprawiono się z nimi w Woli k. Rudna).

W naszej ówczesnej diecezji chełmińskiej, najbardziej doświadczonej spośród wszystkich diecezji w Polsce zginęło 50 procent spośród 701 księży, z czego 215 zostało rozstrzelanych już jesienią w pierwszym roku wojny (w tym 30-tu kapłanów powiatu starogardzkiego - 16 X 1939 r.).

Zabijana była polska inteligencja, patrioci, działacze, księża, nauczyciele, bo wychowywali młodzież patriotycznie i nadal mieli wielki wpływ na miejscową społeczność. Więc akcja wyniszczenia biologicznego rozpoczęła się od polskiej inteligencji: księży i nauczycieli. Na 6244 pedagogów z województwa pomorskiego zginęło 1079 (aż 877 to ofiary zbrodni pomorskiej 1939 roku).
W październiku i listopadzie 1939 roku z Rudna w Lesie Szpęgawskim zamordowano nauczycieli dr. Henryka Hepnera, Władysława Kleinę i jego żonę Klarę, z Międzyłęza polskiego nauczyciela Piotra Kleinę. Aresztowali ich miejscowi Niemcy z Rudna i Międzyłęża. Trzeba zaznaczyć, że zgromadzeni w obozie w Skórczu nauczyciele do końca (mimo potwornych tortur) zachowali się godnie. Mówili: urodziliśmy się Polakami i jako Polacy chcemy umierać.

Cieszę się, że na Woli 20 X br. byli obecni (oprócz księży i samorządowców) dyrektorzy, nauczyciele, dzieci i młodzież szkolna okolicznych szkół oraz wystawione sztandary tych szkół, by oddać hołd i razem się modlić za zmarłych kapłanów, nauczycieli, za Kościół, ojczyznę oraz złożyć wiązanki kwiatów i zapalić znicze. Wśród dyrektorów, nauczycieli, dzieci i młodzieży na dzisiejszym spotkaniu patriotyczno-modlitewnym są obecni przedstawiciele: Zespołu Kształcenia i Wychowania Nr 1 w Pelplinie, przedstawiciele Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Nowej Cerkwi k. Pelplina, Collegium Marianum – Liceum Katolickiego im. Jana Pawła II w Pelplinie, byli obecni przedstawiciele Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Biskupa Konstantyna Dominika w Pelplinie, przedstawiciele Szkoły Podstawowej w Małych Walichnowach, przedstawiciele Zespołu Szkół Ponadpodstawowych – Liceum Ogólnokształcące im. ks. Janusza Stanisława Pasierba w Pelplinie, ZKiW w Kulicach, ZKiW w Rajkowach i ZKiW im. Henryka Sienkiewicza w Rudnie (gospodarza tej uroczystości).

Chcę jeszcze na koniec powiedzieć, że ustalono 1701 sprawców zbrodni pomorskiej. Skazano zaledwie 10 osób.

Ponadto chcę dodać, że Polsce i Polakom należą się od Państwa Niemieckiego odszkodowania dla ofiar zbrodni II wojny światowej – za zbrodnie wojenne, ludobójstwa
i zbrodnie przeciw ludzkości. Należy się zadośćuczynienie! To wynika z mocy prawa naturalnego. Amen.